De dagen van de bekende Crit’Air-vignetten zijn geteld. Het systeem dat sinds 2016 werd ingezet om vervuilende voertuigen uit stadscentra te weren, wordt binnenkort afgeschaft. Een recent aangenomen amendement zet een streep door dit omstreden beleid, dat de afgelopen jaren steeds meer onder druk kwam te staan. De beslissing markeert een belangrijk keerpunt in het Franse milieubeleid – en roept tegelijk veel vragen op.
Afscheid van een symbool
De Crit’Air-stickers werden ingevoerd om voertuigen te classificeren op basis van hun uitstoot. In zogenoemde lage-emissiezones (ZFE) mochten de meest vervuilende modellen niet meer rijden. Het idee: schonere lucht in de steden en een stimulans voor de overstap naar elektrische of hybride auto’s. Maar de praktijk bleek minder rooskleurig.
Vooral huishoudens met een laag inkomen konden zich geen schonere wagen veroorloven, waardoor het systeem als sociaal oneerlijk werd ervaren. Steeds meer lokale overheden, zoals in Montpellier, schortten de boetes op, en ook binnen de politiek groeide de kritiek. Volgens sommige parlementsleden, zoals Pierre Meurin, vergrootten de vignetten de kloof tussen stad en platteland – en tussen rijk en arm.
Politieke ommezwaai
Het nieuwe amendement, goedgekeurd in een speciale commissie, stelt de volledige afschaffing van het systeem voor. Hoewel de Nationale Assemblee er nog formeel over moet stemmen, is het signaal duidelijk: Frankrijk wil af van een systeem dat steeds moeilijker te verdedigen is, maatschappelijk én praktisch.
Toch is de beslissing niet zonder risico’s. Frankrijk moet blijven voldoen aan de Europese luchtkwaliteitsnormen, en zonder de Crit’Air-regeling verdwijnt een belangrijk instrument uit de gereedschapskist van beleidsmakers.
Wat komt ervoor in de plaats?
Nu de vignetten verdwijnen, zoeken beleidsmakers naar nieuwe middelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Onder meer deze alternatieven worden overwogen:
-
Grotere subsidies voor elektrische auto’s
-
Meer en betere fietspaden en openbaar vervoer
-
Financiële hulp voor huishoudens die willen overstappen op duurzamere mobiliteit
Maar deze opties vragen forse investeringen en goede samenwerking tussen overheid, regio’s en burgers.
Tussen ecologie en gelijkheid
De afschaffing van Crit’Air benadrukt de noodzaak van een rechtvaardige energietransitie. Beleidsmakers worden uitgedaagd om milieumaatregelen te ontwerpen die zowel effectief als sociaal draaglijk zijn. Meer burgerparticipatie, toegankelijke subsidies en minder straffende regelgeving lijken de weg vooruit.
Een nieuw hoofdstuk
De Crit’Air-vignetten verdwijnen, maar de strijd tegen luchtvervuiling blijft. Frankrijk staat voor de uitdaging om nieuwe, eerlijkere vormen van milieubeleid te ontwikkelen – die niet alleen het klimaat, maar ook de sociale cohesie ten goede komen.
