Gepubliceerd op 27 september 2023 – Directoraat Juridische en Administratieve Informatie (premier)
Na de invoering van carpoolstroken in diverse steden bleek dat een aanzienlijk aantal automobilisten gebruik maakte van deze plekken zonder dat zij daar toestemming voor hadden. De staat heeft daarom aan gemeenschappen die dit soort trajecten hebben opgezet, voorgesteld om vanaf september 2023 en gedurende twee jaar te experimenteren met de installatie van controle- en sanctiesystemen.
Het experimenteren met de implementatie van controle- en sanctiesystemen die door de staat aan gemeenschappen (in het bijzonder Straatsburg, Rennes en Nantes) zijn voorgesteld, levert het volgende op:
- lokale belanghebbenden bepalen het controlebeleid en de soorten voertuigen die toestemming hebben om carpoolbanen te gebruiken, voeren boetes uit en zorgen voor de communicatie met gebruikers;
- de staat biedt gemeenschappen een controleoplossing aan, die met name bestaat uit IT-instrumenten die het mogelijk maken overtredingen in verband met het oneigenlijk gebruik van gereserveerde rijstroken te identificeren. Ook moeten er één of meerdere verkeersborden worden geplaatst om automobilisten te wijzen op de aanwezigheid van een dergelijk controle- en sanctieapparaat.
Een bestuurder die op een voor carpoolen gereserveerde rijstrook rijdt terwijl dat niet is toegestaan, riskeert een forfaitaire boete van 135 euro.
Let op: deze experimentele fase van twee jaar moet het mogelijk maken om het meest effectieve systeem te definiëren om het respect voor het gebruik van deze gereserveerde rijstroken te garanderen.
De wet van 24 december 2019 betreffende de oriëntatie op de mobiliteit, die de aanleg van carpoolbanen mogelijk maakte, geeft in artikel 39 aan dat: “wanneer het gebruik van een rijbaan is gereserveerd […] voor personenvoertuigen, openbaar vervoer, taxi’s, voertuigen die een minimumaantal inzittenden, vooral in de context van carpoolen, of voertuigen met zeer lage emissies, kunnen vaste of mobiele apparaten voor de automatische controle van voertuigidentificatiegegevens worden geïmplementeerd […] om de detectie van overtredingen van de verkeersregels met betrekking tot het gebruik van deze gereserveerde rijstrook.”
Wie kan gebruik maken van de carpoolbanen?
Rijbanen gereserveerd voor carpoolen zijn over het algemeen open:
- op voertuigen met minstens twee inzittenden aan boord, ongeacht de relatie tussen hen (twee carpoolers, een stel, een ouder en hun kind, twee werknemers, enz.). Ook motorfietsen mogen deze rijstroken gebruiken als er twee mensen in het voertuig zitten;
- voertuigen met een zeer lage uitstoot die voorzien zijn van een Crit’Air-sticker zonder uitstoot, d.w.z. 100% elektrische of waterstofvoertuigen, ongeacht het aantal mensen aan boord;
- openbaar vervoer;
- voor taxi’s, zelfs als er geen passagiers zijn.
Lokale overheden en wegbeheerders kunnen wel specifieke categorieën voertuigen definiëren die mogen rijden op de carpoolbanen waarvoor zij verantwoordelijk zijn.
Ter herinnering: de aanleg van dit type rijstrook moet het volgende mogelijk maken:
- een verbetering van de luchtkwaliteit door een groter aantal mensen aan te moedigen gebruik te maken van het openbaar vervoer of te carpoolen en, in bepaalde gevallen, een voertuig met zeer lage emissies aan te schaffen;
- een vermindering van de reistijd voor de inzittenden van collectieve voertuigen (bussen, carpoolers, taxi’s, enz.).
Bewegwijzering van gereserveerde rijstroken
Carpoolstroken worden gemarkeerd door een bord met een witte ruit op een blauwe achtergrond. Het gereserveerde rijstrokensysteem kan worden toegepast:
- permanent, en in dit geval gaat het bord vergezeld van een witte markering op de rijbaan;
- tijdelijk, bijvoorbeeld op bepaalde tijdstippen van de dag; en in dit geval gaat een lichtpaneel, geplaatst boven de gereserveerde rijstrook, branden wanneer deze wordt geactiveerd en dus alleen bedoeld voor carpoolers en andere aangegeven voertuigen.
